Heffing vennootschapsbelasting

Vennootschapsbelastingplicht

De vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen is gewijzigd en vanaf 1 januari 2016 van toepassing voor gemeenten. Voorlopig is onze conclusie dat er voor de gemeentelijke activiteiten, inclusief grexen, op basis van de huidige wet- en regelgeving tot 2020 geen vennootschapsbelasting betaald hoeft te worden en we tot die tijd alleen voor het cluster parkeren door de zogenaamde ondernemerspoort gaan. Na 2019 gaan we naar verwachting ook voor de grexen door de ondernemerspoort.

Per 1 januari 2016 zijn overheden vennootschapsbelastingplichtig voor zover zij een fiscale onderneming drijven. Doel van deze wetgeving is ongewenste verstoringen van de concurrentieverhoudingen te voorkomen tussen private ondernemingen en daarmee concurrerende overheidsondernemingen. Op basis van de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen dienen publieksrechtelijke rechtspersonen per activiteit te beoordelen of met de uitoefening van deze activiteit een onderneming in fiscaalrechtelijke zin wordt gedreven. Als een activiteit onlosmakelijk is verbonden met een andere activiteit leidt dit in beginsel tot clustering. Er moet dan op clusterniveau worden beoordeeld of er sprake is van een onderneming. Het oordeel van de fiscus op de Purmerendse positie is nog niet gevraagd .

Van een fiscale onderneming is sprake wanneer met een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal wordt deelgenomenaan het economisch verkeer met het oogmerk om winst te behalen. Een (cluster van) activiteit(en) komt pas door de ondernemerspoort als aan alle onderstreepte voorwaarden is voldaan.

Leeswijzer tabel: in de eerste kolom worden de clusters van activiteiten van de gemeente benoemd die, volgens de uitgangspunten van de belastingdienst, mogelijk als onderneming kwalificeren en Vpb-plichtig kunnen zijn. In de volgende vier kolommen worden de toetsingscriteria aangegeven. Pas als in de eerste drie kolommen telkens met 'Ja' geantwoord wordt, is de toetsing op vrijstellingen aan de orde. Deze zijn door de belastingdienst separaat benoemd. In de laatste kolom wordt aangegeven of er volgens de huidige inzichten Vpb betaald zou moeten gaan worden.

* volgens huidige inzichten wordt er pas na 2019 structureel winst gemaakt en gaat de gemeente door de ondernemerspoort.

** valt onder het criterium normaal vermogensbeheer

Zoals uit bovenstaande tabel blijkt komen de meeste clusters van activiteiten (tot 2020) niet door de ondernemerspoort omdat op (minimaal) één van de drie criteria voor de ondernemerstoets 'Nee' geantwoord wordt. Bij de activiteit parkeren wordt wel door de ondernemerspoort gegaan maar is voor straatparkeren een vrijstelling van toepassing. Voor de parkeergarage is er geen vrijstelling (is 'parkeren achter de slagboom'). Hier is echter sprake van een verliesgevende exploitatie waardoor geen vennootschapsbelasting betaald hoeft te worden en er een verrekenbaar verlies resteert.

Voor grexen speelt als aanvullende complicatie dat de samenstelling van (het aantal) grexen kan en zal wijzigen. Als verliesgevende grexen worden afgesloten en nieuwe (winstgevende) grexen worden opgestart, kan er snel een positief resultaat ontstaan voor de grexen in zijn totaliteit. Hetzelfde kan het geval zijn als de (economische) verwachtingen sneller positief worden.