Ter toelichting op het totaaloverzicht wordt per reserve aangegeven: het doel waarvoor deze is ingesteld, de wijze van voeding en waaraan de reserve of voorziening wordt besteed. De specifieke mutaties in 2017 zijn toegelicht in het onderdeel financiële toelichting per programma.
Doel en voeding: doel van de algemene reserve is het opvangen van risico's in algemene zin en risico's waarvoor geen bestemmingreserve of voorziening is gevormd. Het voor- en/of nadelig resultaat van de programmarekening wordt verrekend met de algemene reserve. Voor deze reserve is geen specifieke bestemming, anders dan dat een deel van de algemene reserve is aangemerkt als weerstandsvermogen.
De gewenste omvang van de algemene reserve is door de raad bepaald op minimaal € 15 miljoen of zoveel hoger als er weerstandsvermogen nodig is. In de paragraaf weerstandsvermogen is aangegeven dat de actuele inschatting van het benodigde weerstandsvermogen € 14,9 miljoen is.
In het coalitieakkoord 'Met vereende kracht' is aangegeven dat in de periode 2014-2018 een begin wordt gemaakt met het verminderen van de schuldenlast. Dit komt in deze begroting tot uitdrukking door een groei van de algemene reserve en een daling van de leningen. De algemene reserve ontwikkelt zich naar ruim € 15,6 miljoen ultimo 2020.
Deze reserves worden gebruikt om schommelingen in de tijd en in de uitvoering in de resultaten voor specifieke onderdelen te egaliseren. Egalisatiereserves worden expliciet door de raad ingesteld en de onttrekkingen en dotaties worden vanuit de resultaten voorgesteld. De egalisatiereserves zijn ingesteld om een overschot op een bepaalde heffing te voorkomen als uitgaven en investeringen vertraging oplopen. De egalisatiereserves zijn niet aan een termijn gekoppeld.
Programma 6 Beheer openbare ruimte
Egalisatiereserve begraafrechten
Doel en voeding: Doel van deze reserve is het egaliseren van inkomsten uit meerjarig afgekochte grafrechten, om jaarlijks een evenredig deel van de afkooptermijn te laten vrijvallen voor het beheer van en onderhoud aan de begraafplaatsen.
Het saldo van de reserve komt overeen met alle op dit moment geregistreerde afkooptermijnen, tegen actueel prijspeil. Voor 2017 wordt aan de reserve € 171.000 onttrokken en wordt uit meerjarig verlengde en/of nieuwe afkoop een dotatie van ruim € 81.000 gedaan.
Algemene dekingsmiddelen
Egalisatiereserve afkoop geldleningen
Doel en voeding: doel van deze reserve is het opvangen van het ontstane jaarlijkse nadeel op de renteverschillen.
Dit nadeel is ontstaan door het sneller aflossen van de leningen door Wherestad. De voeding is de in 2010 ontvangen
boeterente van Wherestad.De reserve zal eind 2018 volledig zijn besteed en wordt dan opgeheven. In 2017 wordt ruim € 268.000 onttrokken en in 2018 ruim € 108.000.
Voor bestemmingsreserves geldt dat deze worden ingesteld voor één specifiek doel binnen een vastgesteld termijn.
Programma 2 Samenleving
Reserve af te stoten panden onderwijshuisvesting
Het doel van deze reserve is om de boekwaarden af te kunnen boeken, gedurende de periode 2012 tot en met 2015, van de onderwijspanden die worden herbestemd of worden gesloopt. Onttrekkingen aan reserve vinden plaats na concrete voorstellen om leegkomende panden volledig af te boeken. In de reserve is ultimo 2015 een bedrag beschikbaar van € 338.000. Dit bedrag is bedoeld voor het geval dat de boekwaarde op te herontwikkelen locaties niet kan worden terugverdiend.
Reserve sanering Asbest
Doel van deze reserve is het (gedeeltelijk) afdekken van de kosten die gepaard gaan bij het verwijderen van asbest uit de gemeentelijke onderwijsgebouwen. Bij het vaststellen van de programmarekening 2015 is de reserve aangevuld met € 500.000. De reserve is naar verwachting geheel besteed in 2018. Ook de periode daarna kunnen zich nog asbestsaneringen voordoen. Voor de saneringen wordt na 2018 niet meer deze reserve gebruikt maar zullen lasten als onvermijdelijke extra uitgaven worden opgevoerd ten laste van de algemene reserve. Dit is meegewogen in de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen. De reserve sanering asbest wordt in principe opgeheven ultimo 2018.
Reserve gemeentelijke middelen participatie
De reserve is in 2009 en 2010 gevormd met als doel de lagere rijksbijdrage voor participatie gefaseerd in te passen in het beleid en daarmee te voorkomen dat inspanningen om cliënten te laten participeren, direct moeten worden verminderd. In 2016 wordt € 353.227 aan de reserve onttrokken. In 2017 en 2018 wordt respectievelijk € 244.000 en € 115.000 onttrokken, daarna is de reserve leeg en kan worden opgeheven.
Bestemmingsreserve herstructureringskosten Wsw
De reserve was ingesteld voor de bekostiging van het aandeel van Purmerend in de herstructurering van het werkvoorzieningschap BaanStede. De eerdere voorgenomen herstructurering is stopgezet. Momenteel wordt gewerkt aan de uitwerking van een participatiebedrijf met een bredere doelstelling van de Wsw. De reserve wordt in 2016 en 2017 ingezet voor het oplopende tekort van het huidige BaanStede.
Begroot is dat er vervolgens eind 2017 € 0,88 miljoen nog beschikbaar is voor omvormingskosten richting het nieuwe particpatiebedrijf.
Reserve risico's en transformatie 3D
Deze reserves zijn ingesteld om de risico's af te dekken die de gemeente kan lopen omdat Het Rijk de nieuwe 3D taken heeft overgedragen aan de gemeente. Er is een bedrag van € 0,75 miljoen gereserveerd om de eerdere globale inschatting van risico's die de gemeente loopt, als gevolg van het adequaat inspelen op de nieuwe toenemende vraag. Anderzijds is er een bedrag van € 2,88 miljoen gereserveerd voor de ondersteuning en stimulering van het transformatieproces. Hierbij is nog geen rekening gehouden met het mogelijk overschot uit 2016 en wordt voor de bestedingen een pm-post aangehouden.
Reserve af te stoten panden onderwijshuisvesting
Het doel van deze reserve is om de boekwaarden af te kunnen boeken van de onderwijspanden die worden herbestemd of worden gesloopt. Het bedrag wordt beschikbaar gehouden voor de mogelijke boekwaardeproblematiek van het gebouw Spinnekop, als na vertrek van het MBO er leegstand kan ontstaan of er sprake is van een onrendabele situatie. De reserve wordt opnieuw bezien in 2018.
Programma 3 Wonen
Reserve woonvisie
De bijdrage in de woonvisie is bedoeld voor uitgaven in de sfeer van de volkshuisvesting en is gekoppeld aan de woonvisie. In verband met de uitkomsten van het woondebat zijn er onttrekkingen aan de reserve begroot. De reserve is eind 2020 nihil. De beleidsregels voor de voortzeting van het beleid ter stimulering van onder andere wonen boven winkels en het opplussen van woningen worden nog separaat voorgelegd.
Programma 6 Beheer Openbare Ruimte
Reserve beheer openbare ruimte
Met ingang van de jaarrekening 2015 is de reserve beheer openbare ruimte gebruikt voor de middelen die worden begroot voor planmatige onderhoudswerkzaamheden en in latere jaren tot uitvoering komen. In aanvang was gekozen voor het instellen van een voorziening BOR. De onderbouwing van de voorziening is echter dermate complex (divers areaal, prijzen per product, technische en beeld kwaliteitsniveaus in combinatie met geplande en doorgeschoven onderhoudsramingen) dat deze onvoldoende accountantsproof is gebleken. De middelen bestemd voor onderhoud aan het rioleringsstelsel worden gezien als "door derden beklemd". Dit deel is vanaf 2015 opgenomen in de nieuwe voorziening "gemeentelijke watertaken". Het resterende deel van € 579.000 is gedoteerd aan de bestemmingsreserve BOR.
Programma 7 Ruimtelijke ordening
Bestemmingsreserve gronden
De bestemmingsreserve gronden is ingesteld voor de risico's van de grondexploitaties en wordt daarnaast ingezet voor potentiële nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De reserve dekt met name de plankosten en onderzoeken af, indien deze uitgaven niet kunnen worden geactiveerd op het betreffende actief, maar mogelijk wel op een later tijdstip kunnen worden terugverdiend bij verkoop van de betreffende locaties of middels een anterieure overeenkomst. In de kadernota 2017 is daarom aangegeven dat het gewenst is dat de reserve wordt omgevormd tot een revolving fund voor ruimtelijke ontwikkelingen. Daarbij kan een combinatie worden gemaakt met de nu gereserveerde middelen voor de woonvisie (zie de reserve woonvisie hierboven) en de vergoedingen voor planoverschrijdende ruimtelijke openbare faciliteiten. Voor de dekking van de ambtelijke organsiatie die werkt aan de woningopgave is in de begroting rekening gehouden met een extra inzet van € 200.000 in 2018 en € 400.000 in 2019 en 2020.